Het Huis De Donck, verdwenen kasteel

Het voormalige kasteel thans boerderij is een gemeentelijk monument. De bouwkundige reden is dat het sober uitgevoerde pand een goed voorbeeld is van het boerderijtype uit de begin jaren van de 20ste eeuw. Het is bovendien gaaf en ongeschonden bewaard gebleven. De historische reden is dat achter deze boerderij het enige echte kasteel van Sevenum heeft gelegen.

Historische beschrijving: Achter deze boerderij lag in de 14de eeuw het Huys de Donck. Een poging tot de bouw van een echt kasteel met twee torens is vermoedelijk nooit afgemaakt. Het geheel was omgeven door een gracht. De toegang tot het kasteel was via een oprijlaan vanaf de bocht in de Donckstraat, met een ophaalbrug over de gracht. De bezitters van het adellijk gesjees, zoals het werd genoemd, hadden vanouds het patronaat schap van de Sevenumse kerk en het recht van voordracht van de pastoor en koster. Het hield o.a. in dat ze recht hadden op 2/3 van de tienden. Er stond wel tegenover dat se de verplichting hadden tot het onderhouden van de kerk en pastoor. Zolang op veel plaatsen werd het onderhoud van de kerk wel eens vergeten en kreeg de pastoor een karige beloning. Bovendien was de eigenaar gekwalificeerd lid vabn de Staten van het Overkwartier als deel van het Hertogdom Gelre.  

Bij Het Huys de Donck hoorde 8½  hectare akkerland en 12 hectare weideland. De bezitter had het alleenrecht om een windmolen in het dorp te exploiteren. Het kasteel kende door de eeuwen heen vele eigenaren. De bekendste was de familie Van Donck (14241481). Hierna erfde de familie Van Vlatten het object. In de 17de eeuw kochten de familie Van Stepraedt tot Doddendael het kasteel. Een restauratie mislukte en het pand werd verkocht aan weduwe Van wittenhorst, Vrouwe tot Horst en sinds 1674 ook Vrouwe van Sevenum. Omdat de erfgenamen van de Heren van Horst hun financiële verplichtingen niet nakwamen werd het kasteel bij openbare verkoop verkocht aan de Graven van Renesse. Tenslotte verkocht deze familie in 1874 de bezittingen in Sevenum. De landbouwgronden aan Sevenumse inwoners en de restanten van het kasteel met een gedeelte van de gronden aan de familie Van Enckevort.  

Met het verdwijnen van de restanten van het voormalig kasteel Huys De Donck in het begin van de 20ste eeuw verrees in hun tijd een nieuwe boerenhoeve waaraan dezelfde naam werd gegeven. De boerderij is in familiebezit gebleven.  

Bouwkundige beschrijving: In het uiterlijk van de hoeve is duidelijk zichtbaar dat de bouw in fasen heeft plaats gevonden, met gebruikmaking van de oude bouwmaterialen afkomstig van het voormalig kasteel. De kadastrale legger geeft dit ook aan. Er is achtereenvolgens sprake van gedeeltelijke afbraak in 1878, bijbouw in 1884, bijbouw in 1897, wederom aanbouw in 1898 en 1913, gedeeltelijke sloop in 1914 en tenslotte de oprichting van het woongedeelte met bedrijfsgebouw in 1914. Dit laatste is het gedeelte van de boerderij dat vanaf de weg zichtbaar is. Het in strakke traditionele stijl gebouwde pand is een gesloten hoeve, maar het langs de weg gelegen woonhuis met schuur heeft de vorm van een boerderij van het langgeveltype. Het woonhuis omvat het linkerdeel, de schuur is het rechterdeel van het pand.  De gevels  zijn opgetrokken in een donker roodbruine baksteen, gemetseld in kruisverband. Onder de dakrand bevindt zich een strook siermetselwerk. Het woongedeelte heeft houten ramen, in het bedrijfsgedeelte zijn ijzeren ramen opgenomen. Het gebouw is voorzien van een groot zadeldak gedekt met donkere gebakken pannen.  

Boven de voordeur is de naam “De Donck” aangebracht in smeedijzeren letters. Deze naam herinnert aan het voormalige Huys de Donck, waarvan de funderingsresten nog in de grond liggen achter deze boerderij.

(bron: Heemkundevereniging Sevenum)