De kern van het natuurgebied 't Ham wordt gevormd door het beekdal van de Grote Molenbeek. Het beekdal ligt ingesloten tussen twee hoger gegelegen gebieden: het Hoogveld (nu bedrijventerrein) en de Reulsberg.
Ooit bestond ’t Ham uit kleine hooi- en graslanden die werden omzoomd door houtwallen. Omdat het gebied te nat is voor rendabel agrarisch gebruik, is dit landschap steeds bewaard gebleven. In het begin van deze eeuw heeft Staatsbosbeheer dit gebied verworven en heeft het de bestemming natuurgebied gekregen. Van de Grote Molenbeek, die in de loop van de vorige eeuw genormaliseerd werd, is de natuurlijk loop met meanders hersteld. Dit maakt het gebied heel aantrekkelijk. Je vindt er een grote verscheidenheid aan planten en dieren.
;t HamAansluitend aan het Ham ligt de Reulsberg. Dit is een stuifzandgebied dat grotendeels is bebost. Een klein deel is nog een zandverstuiving. De droge Reulsberg vormt een mooi contrast met het natte beekdal van 't Ham.
1. Informatiekiosk Staakbonen
Op het veld van staakbonenteler Thijs Bouten (Asdonckerweg in Hegelsom) staat een informatiekiosk waar u alles kunt lezen over staakbonen. Nieuwsgierig naar de verscheidenheid aan soorten? Of wilt u meer weten over de teeltseizoenen? Loop dan even binnen bij de informatiekiosk.
2. Asdonckerbeemd
Langs de verbindingsweg Horst-Sevenum, ligt de Asdonckerbeemd. Beemd staat voor laag land en verwijst naar de groengronden nabij oude buurtschappen. Dankzij waterbeheersing is deze grond geschikt geworden voor landbouw. Doordat de oorspronkelijke verkaveling bewaard is gebleven, komt u hier nog altijd kleinschalige, intensieve teelten tegen, zoals staakbonen.
3. Dijkerheide
Dit gebied was tot ongeveer 1900 een heide- gebied dat werd gebruikt voor begrazing met schapen. Toen de behoefte aan akkergrond toe- nam en bovendien kunstmest werd uitgevonden, vonden grootschalige ontginningen plaats. Het beeld van de Dijkerheide veranderde ingrijpend, maar het open karakter bleef behouden. In deze openheid heeft zich grootschalige volle- grondsteelt ontwikkeld, met een intensivering naar glastuinbouw zoals in het gebied Californië.
4. Natuurgebied ’t Ham
In het oude beekdal van de Groote Molenbeek ligt natuurgebied ’t Ham. Het gebied is altijd te nat geweest voor goed agrarisch gebruik. Daarom werd in de jaren ’30 de Groote Molen- beek hier rechtgetrokken in een poging de gronden droger te maken. Echter zonder succes. Vanaf 2000 heeft ’t Ham weer het beeld gekregen van de groengronden van voorheen en is de beek weer in zijn oorspronkelijke staat terug gebracht.
5. St. Annakapel
Wegen op de grens tussen een beekdal en hoger gelegen landbouwgronden zijn vaak historisch. Aan de St. Annaweg treft u de St. Annakapel aan, vernoemd naar de moeder van de Heilige Maagd Maria. De iets verderop gelegen Vrouwboomweg is vernoemd naar een reeds lang geleden verdwenen boom waarin een Maria- beeldje stond.
6. Hoogveld
Ten noordwesten van het beekdal ligt het bedrijventerrein Hoogveld. Vroeger was dit een agrarisch gebied waar de Horstenaren hun graan verbouwden. De grond werd vruchtbaar gemaakt door de mest uit de potstallen, vermengd met stro en heideplaggen, op het land te verspreiden. Deze manier van mesten verhoogde de grond elk jaar met ongeveer 1 mm. Uit de circa 1 meter dikke humuslaag blijkt dat deze gronden ongeveer 1000 jaar op deze manier zijn gebruikt. De naam Hoogveld is nu ook duidelijk.
7. D’n Afhang en Melatenweg
In de late middeleeuwen werd deze plek als uithoek gebruikt om besmettelijke zieken en zwervers uit het dorp naar te verbannen. De grond was immers zompig en ongeschikt voor landbouw. Dat ‘melaten’ een verbastering is van ‘melaatsen’ past wel, maar is nooit bewezen. Dit ‘onland’ biedt nu plaats aan vele burgers en fraaie landhuizen.
8. Huys ter Horst
Kasteel Huys Ter Horst dateert van rond 1350. Tot 1820 was het bewoond, daarna raakte het in verval. Vanuit de uitkijktoren hebt u een prachtig uitzicht op de ruïne.
9. Kasteelboerderijen
Zware monumentale bomen markeren vaak historische plekken in het landschap. Dat merkt u bijvoorbeeld bij de voormalige kasteelboerderijen De Helpeney, Campsplaats, Meerlohof en De Wevert. Tegenover de Helpeney ligt het in 2009 geopende Parkhotel, met de contouren van een hedendaags kasteel. Hier worden oude en nieuwe monumenten in één landschapsbeeld gevat.
10. Veld Oostenrijk
Het oud-Nederlandse ‘rik’ staat voor ‘rij’ of ‘reeks’, wat in de naam Veld Oostenrijk betekent: een lintbebouwing ten oosten van het ‘Veld’. Het ‘Veld’ verwijst naar een complex gemeenschappelijke akkers. Van de oude boerderijen zijn er nog veel bewaard gebleven. Bijvoorbeeld de Gortmeule, nu een kleinschalige camping met de status landgoed. Maar ook intensieve landbouwtechnologie is ontstaan op dit eeuwen- oude akkerland. Limseeds ontwikkelt hier nieuwe aspergerassen, uitgezet op strak afgebakende percelen.
11. Molen Eendracht Maakt Macht
De molen Eendracht Maakt Macht is in 1899 gebouwd. Dankzij de opbrengst van de molen en eendrachtige samenwerking van alle dorpsbewoners kon de Meterikse kerk worden gebouwd. Vandaar de naam van de molen. In en rondom de molen is het project ‘Van Grond tot Mond’ ingericht, om u kennis te laten maken met de teelt van diverse granen, het malen van meel voor consumptie en het bakken van brood in een houtgestookte oven.
12. Molenveld en Schadijk
In het verleden hebben vele soorten molens het Molenveld omringd om het graan te verwerken dat in de regio werd verbouwd. Aan de noordkant van het Molenveld grenst de goed bewaard gebleven lintbebouwing van Schadijk. Schadijk is een van de oudste buurtschappen van de regio. Er zijn sporen gevonden van bewoning in de vroege ijzertijd, ±700 voor Christus.
13. Schadijkse Bossen
Vroeger waren hier uitgestrekte heidevelden. Boeren staken er plaggen en lieten er schapen grazen. Zo ontstonden kale plekken en kreeg de wind vrij spel. Zandverstuivingen waren het gevolg en zijn de oorzaak van het heuvelachtige karakter in een groot gedeelte van dit bos. Al voor 1850 werd een deel bebost om het Molenveld tegen verstuivingen te beschermen. Later ging men de zandverstuivingen grootschaliger te lijf door meer delen te bebossen met grove dennen. In 2006 besloot men de biologisch-waardevolle stuifduinen te herstellen en werd 50 ha bos gerooid. De Tweede Wereldoorlog is niet ongemerkt aan de Schadijkse Bossen voorbijgegaan. Veel onderduikers vonden in de bossen aanvankelijk een veilig onderkomen.
Op de rotonde aan stationsstraat prijkt De Haan bovenop de letter H. In kader van het dorpsverfaaiingsproject "Hegga Metamorfosa" staan op alle toegangswegen/grensposten richting Hegelsom de gelijknamige letters van de dorpsnaam.
Dit werk, van verzinkt ijzer, staat symbool voor de belangrijke rol die de pluimveehouderij inneemt in Hegelsom. Dolf Wong ontwierp en vervaardigde het werk in 1965. De Haan is één van de ruim 30 werken die te bewonderen is in de openbare ruimte van Horst aan de Maas.
De route loopt over het KnopenLopen netwerk van Horst aan de Maas. Een kaart is verkrijgbaar te koop bij vele verblijfsaccommodaties en 't Plein/Toeristisch Infopunt Gezondste Regio in het gemeentehuis (Wilhelminaplein 6 in Horst).
De route start bij de parkeerplaats van Staatsbosbeheer, nabij huisnummer 11. Vanaf de parkeerplaats loopt u door het klaphekje rechtdoor. Bij de splitsing staat een verwijzing naar knooppunt 53 aangegeven.
Het Landschapspad is ontstaan vanuit een samenwerking van Staatsbosbeheer en Landschap Horst aan de Maas. Honden moeten aan de lijn in natuurgebied ’t Ham. Goede schoenen die vuil mogen worden zijn aan te raden.
Dus gewoon een andere naam geven.
Er waren enkele bordjes weg.
Al met al een route om aan te bevelen en we zullen hem zeker over een jaar of zo nogmaals fietsen. groeten Ingrid en John